नटराज शंकर हेभारतीय संस्कृतीचे ऐक अविभाज्यअंग ,आणि नृत्यकलाहे चौसष्ठ कलांपैकी एक श्रेष्ठतमकला हा विश्वास.."राधा आणि कृष्णाची रासलीला "हा भारतीयसमाजाचा आवडता परंपरागत नृत्यप्रकार,
भारतीय साहित्त्यातले बराचेसे खंड ह्यादोन अनुभूतींच्या शब्दांकानात वर्णीत झाले आहेत,हळद आणि कुंकू ह्या जोडी प्रमाणे "गायन आणि नृत्य"हे कलेचे दोन्ही प्रकार हातात हात घालून येत ,गायन कलेप्रमाणे नृत्यकलेलाही लोकाश्रय बरोबर राजाश्रयहोता ,भारताच्या प्राचीन इतिहासापासून ब्रिटीश पूर्व इतिहासपर्यंत गायन कलेएवढीच प्रतिष्ठा नृत्यकलेला होती .तन्जौअर,केरळ,अवध येथील शासक नृत्यकलेचे केवळ आश्रय दातेच नव्हेतर उपसकही होते.
काळाच्या ओघात नृत्यकलेला एक गौण दर्जाप्राप्त झाला .एक गौणदर्जाची कला असे रूप प्राप्त होऊन नर्तकाना "नाच्या"ह्या शब्दात संबोधलेजाऊ लागले ,ह्याकलेवर ऐक स्त्रैणछाप पडला तिचे शिव शंकरी रूप विलयास जाऊन , तिला लोककलांच्या वळचणीला जाऊन नाच्या रूपप्राप्त झाले नटेश्वराचे मरदानी रूप जाऊन नाच्या चे क्लैब्यं कधी प्राप्त झाले ते कळलेसुद्धा नाही
स्वातंत्रोत्तर काळा परत एकदा नृत्यकलेला प्रतिष्ठा प्राप्तहोतेय ,भारत नात्याम,कत्थक ,मणिपुरी अश्या अभिजातनृत्यप्रकारा बरोबर ,पोवाडे ताब्लो नृत्यनाटिका अशा विविधसंयुक्त कला प्रकारांना अभिजनाकडून हिलोकाश्रय मिळतो आहे ,नाचआणि नाच्या ह्याशब्दात प्रतीत होणारी हीनभावना जाऊन नृत्यआणि नर्तक अश्याप्रतिष्ठित संबोधनाची जोड मिळतेआहे , अभिजानाचा लोकाश्रयआणि सामाजिक प्रतिष्ठामिळण्यासाठी "कित्येक गोपीकृष्ण ,पार्वतीकुमार आणि बिरजूमहाराजांचे अथक परिश्रमह्या च्या मुळाशीआहेत , कलेला प्रादेशिक अथवाराष्ट्रीय सीमा बंदिस्तकरू शकत नाही,पाश्चात्य नृत्य कलेचे अनेकप्रकार भारतीय प्रेक्षकाला रुचतीलअश्या प्रकारे सदरकरण्याचा मनोदय असल्याने त्याचेसादरीकरण मनोज करतो,आणि त्याच्या ह्याप्रयत्नांना अमाप लोकप्रियतामिळते आहे. ,
सामाजिक प्रतिष्ठा प्राप्त झाल्यानेबरचसे युवक ह्याकलेचे उपासक झालेआहेत , असाच ऐककलोपासक नृत्याप्रेमी युवा जळगावचा"मनोजरंधे "
मनोज हा २१वर्षाचा युवक आहेवयापेक्षाही मोठे कर्तृत्वप्राप्त झालेला हा युवकनृत्याला आपला आत्मासमजतो ,नृत्य कलेला गतवैभव प्राप्त करूनदेण्याच्या स्वप्नाने झपाटलेला हायुवक प्रतिभा आणि अथकश्रम ह्यांच्या जोरावर हे ऐकउपेक्षि कला दालन पुनरोज्जीवितकरण्याचा प्रयत्न करतोय त्याचीऐक नृत्य संस्थाआहे ,त्या संस्थेचे बरेचसे कार्यक्रम विनामूल्य असतात ,,अभिजातनृत्य प्रकार आजच्या युवा पिढीलाआवडतील रुचतील अश्या प्रकारे सादर करणे समाजातल्या नाहीरे वर्गांसाठीनिशुल्क वर्ग चालवणे,लोककलांचे संशोधन सादरीकरणअश्या अनेक उपक्रमातव्यस्त असलेला मनोज युवा पिढीला ऐक आदर्श निर्माण करून दाखवतोआहे,आपल्या संस्थेद्वारा कित्येक युवकांना प्रगतीचा मार्ग दाखवतो आहे
विद्द्यर्थासाठी अतिशय अल्प मोबदल्याततर कधी कधीनिशुल्क प्रशालांचे आयोजन करणेहे ह्याचे आवडतेसामाजिक कार्य ,
अगम्य प्रतिभेचे लेणेलाभलेला मनोज शतप्रतिशत भारतीय आहे मराठीमातीचा त्याला अभिमान आहे,त्याच्या सर्व नृत्यप्रकार अभूतपूर्व यश संपादितकरताहेत , काळाच्या ओघात पुसतहोत चालेल्या लोककलांचेपुनारोत्जीवन करण्याच प्रयत्न मनोजनेटाने करतो आहेमनोजचे स्वप्न आहे कि मला नाचाचे नृत्य बनवायचे आहे आणि नटरंग ला नटराज .
शिव शंकर च्या नटराज स्वरूपाला मैत्रायणाचे सादर सादर अभिवादन
शशांक रांगणेकर
शशांक रांगणेकर
मुंबई ९८२१४५८६०२
